Polityka regionalna w Polsce na tle europejskich celów polityki regionalnej na przykładzie województwa

Powołanie podmiotu władzy regionalnej postawiło przed władzami krajowymi konieczność zdefiniowania krajowej polityki regionalnej i opracowania instrumentów jej realizacji. Klasyczne dylematy dotyczące rozumienia polityki regionalnej wydawały się być rozstrzygnięte poprzez zapisy ustawy o samorządzie województwa, świadczącej o tym, że wybrano pobudzanie długotrwałego rozwoju regionu i podwyższanie konkurencyjności obszaru przy wykorzystaniu jego wewnętrznego potencjału. Sejm przyjął w maju 2000 r. Ustawę o wspieraniu rozwoju regionalnego definiując je jako „terytorialnie ukierunkowany zespół działań Radu Ministrów i administracji rządowej na rzecz trwałego rozwoju społeczno gospodarczego i ochrony środowiska prowadzonych we współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego oraz partnerami społecznymi i gospodarczymi”. Ustawa określając cele wspierania rozwoju regionalnego wskazała tym samym na cele krajowej polityki regionalnej obejmujące :rozwój poszczególnych obszarów kraju i warunków życia ich mieszkańców a także podnoszenie konkurencyjności wspólnot samorządowych oraz wyrównywanie różnic w poziomie rozwoju poszczególnych obszarów. Realizacja celów polityki regionalnej poprzez wspieranie rozwoju regionalnego wymaga wieloletniego planu, dlatego ustawa przewiduje obowiązek uchwalania przez Radę Ministrów narodowej strategii rozwoju regionalnego na sześć lat budżetowych. Ponieważ przy opracowaniu narodowej strategii rozwoju regionalnego bierze się pod uwagę strategie wojewódzkie, dlatego też województwa muszą dostosować do kalendarza rządowego swój rytm uchwalania strategii bądź ich weryfikacji. Rząd realizuje narodową strategię poprzez kolejne programy wsparcia a więc poprzez wskazanie które z działań w zakresie rozwoju regionu sprzyjają realizacji celów krajowej polityki regionalnej i mogą być, zgodnie z opracowaną strategią, wspierane z budżetu państwa. Program wsparcia nie ma charakteru sektorowego, lecz zintegrowany i stanowi podstawę do negocjacji z władzami regionalnymi realizacji wspólnego programu opartego na zasadach kontraktowych. Minister odpowiedzialny za przygotowanie programu wsparcia określa typ zadań, które mogą być wspierane, obszary wsparcia i proponowaną alokację środków dla każdego z nich. Samorząd regionalny przedkłada swój program regionalny zawierający propozycję przedsięwzięć wymagających wsparcia, których realizacja przyczyni się do osiągnięcia celów krajowej polityki regionalnej. Podpisanie kontraktu kończy negocjacje miedzy rządem a samorządem i otwiera proces realizacji zadań. Różnice międzyregionalne w Polsce mają charakter głównie strukturalny. Polska nie jest tu żadnym wyjątkiem, takie jest bowiem generalne podłoże różnic w poziomie rozwoju. W Polsce druga pod względem ważności przyczyna różnic w zamożności – upadek regionów przemysłowych - nie występuje jeszcze na masową skalę, choć ograniczanie się jedynie do restrukturyzacji przemysłu górnośląskiego przez upadek, bez tworzenia na jego miejsce innych form zatrudnienia i przebudowy substancji poprzemysłowej spowoduje w niedługim czasie powstanie w tej wielkiej konurbacji zagłębia miejskiej biedy i patologii. W nowym modelu gospodarki wiedzochłonnej, który – choć jeszcze w Polsce nie dominuje, to jednak coraz silniej wyznacza rytm i strukturę procesów gospodarczych dzięki kontaktom gospodarki polskiej z gospodarką światową – przemysł traci kluczową pozycję na rzecz usług. Transformacja post-socjalistyczna to w znacznym stopniu proces dezindustrializacji, przy jednoczesnym szybkim rozwoju usług, szczególnie usług rynkowych. Jest więc oczywiste, że najszybsze tempo rozwoju mogą uzyskać te układy terytorialne, które w największym stopniu mogą rozwijać owe szybko rosnące dziedziny gospodarki. To są właśnie wielkie miasta, w których przemysł albo został zlikwidowany, albo też uległ daleko idącej restrukturyzacji, zmieniając się w nowoczesną kombinację działalności twórczej i wytwórczej, przemysłowej i usługowej. W znacznie gorszej sytuacji znajdują się okręgi przemysłowe, które są poddawane głębokiej restrukturyzacji. To właśnie te procesy powodują, że takie subregiony, jak śląski, legnicki, wałbrzyski stale tracą dystans do średniej krajowej, a w jeszcze szybszym tempie do wielkich miast. Przypadki Łodzi i Trójmiasta wskazują, że czynnik wielkomiejski może rekompensować straty w poziomie PKB wywołane upadaniem wiodących dotychczas przemysłów. Odwołując się do koncepcji dystansów można powiedzieć, że polskie wielkie miasta są najbliżej „położone” w stosunku do europejskich centrów gospodarczych i innowacyjnych zarówno ze względu na dystans geograficzny, jak i instytucjonalny. Należy pamiętać, że dystans geograficzny mierzy się czasem i łatwością dotarcia, a więc te obszary, które są wyposażone w lotniska międzynarodowe i szybką kolej są „bliższe”, niż obszary słabo dostępne, pozbawione połączeń transportowych z Europą. Także korzystniejsza struktura społeczno-ekonomiczna w wielkich miastach niż na terenach pozametropolitalnych czyni je mniej oddalonymi w układzie instytucjonalnym od głównych metropolii europejskich i światowych, wyznaczających kierunki i tempo rozwoju gospodarki światowej. W szczególnie trudnej sytuacji znajdują się wschodnie regiony Polski, charakteryzujące się dużymi dystansami geograficznymi i instytucjonalnymi do centrów europejskich. Tym też należy tłumaczyć ich postępująca marginalizację w społeczno-gospodarczej przestrzeni kraju, przyjmującą wyraz nie tylko relatywny, ale też niestety i absolutnego regresu gospodarczego.

... to tylko krótki opis tematu

Jeżeli zainteresował Państwa ten lub inny temat - możemy przygotować
indywidualną propozycję planu (konspektu) wyłącznie dla Państwa

Dla Państwa wygody jesteśmy dostępni 7 dni w tygodniu.
Jeśli macie Państwo jakieś pytania lub wątpliwości, prosimy o kontakt z nami w sposób najbardziej dla Państwa odpowiedni.

ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z PROPOZYCJĄ INNYCH TEMATÓW KLIKNIJ PONIŻEJ

STRONA GŁÓWNA PRZYKŁADOWE TEMATY FORMULARZ KONTAKTOWY

https://www.mkpublikacje.pl mk@mkpublikacje.pl Tel.: +48 664 600 900